Hodowla kóz jest jedną z najpopularniejszych i najbardziej obiecujących branż hodowlanych. Wiele prywatnych gospodarstw zajmuje się hodowlą kóz - wynika to z niskich kosztów i wysokiej wydajności. Rzeczywiście, takie zwierzęta wymagają minimum opieki, jedzą bardzo mało jedzenia, ale jednocześnie zapewniają osobie mleko, mięso, skóry i wełnę. Ponadto kozy są jednymi z najczystszych zwierząt.
Funkcje:
Na świecie jest ponad dwieście gatunków kóz. Różnią się wyglądem, produktywnością, ukierunkowaniem na branżę. Bardzo często nazwa rasy jest związana z obszarem zamieszkania lub pochodzeniem zwierzęcia.
Za założycieli kóz domowych uważa się dwa rodzaje dzikich przodków: rogaty i szablorogi. A później, dzięki naturalnym mutacjom i działaniom hodowlanym, udało się osiągnąć dzisiejszą różnorodność gatunków. Przyjrzyjmy się bliżej opisowi najczęstszych z nich.
Rasy mleczne
Najpopularniejszym i najbardziej rozległym obszarem hodowli kóz jest hodowla bydła mlecznego. Kozy dostarczają smacznego i pożywnego mleka, które ze względu na bogaty zestaw minerałów i witamin jest cenione znacznie wyżej niż mleko krowie. Mleko kozie jest uważane za cenny produkt zawierający minimum tłuszczu i cholesterolu . Dzięki temu ma korzystny wpływ na organizm człowieka.
Ponadto kozy mleczne lepiej niż inne przystosowują się do rosyjskich warunków klimatycznych. Spośród kóz mlecznych kilka ras jest szczególnie popularnych.
Rosyjski biały
Ta rasa została opracowana w Rosji. Takie kozy występują w gospodarstwach domowych w regionach Leningradu, Kostromy i Moskwy. Są to osobniki o wyjątkowo białym umaszczeniu, z wełnianymi odrostami na szyi, które często nazywane są kolczykami.
Samice są bardzo płodne - są w stanie jednorazowo urodzić 3-4 dzieci, co zapewnia szybki wzrost. Rasę można nazwać uniwersalną - kozy dają wystarczającą ilość mleka, równie wysoko ceniona jest jakość ich mięsa, puchu i cienkiej skóry.
Zaanenskaya
Rasa bezrogich kóz pochodzenia francuskiego. Są to duże zwierzęta, waga samic może osiągnąć 90 kilogramów, a kozy - o rząd wielkości więcej. Specyfika tej odmiany: okres laktacji trwa jedenaście miesięcy, dlatego kozy dają znacznie więcej mleka - do 3 tysięcy litrów rocznie. Takie osobniki są powszechne we wszystkich strefach klimatycznych: Rosji, Europie, Ameryce, Australii.
Alpejski
Ta rasa pochodzi z Francji. Największą mleczność uzyskuje się od kóz hodowanych w regionach południowych. Jest to zrozumiałe, ponieważ znaczną część czasu spędzają na świeżym powietrzu, jedząc soczyste potrawy. Laktacja trwa przez cały rok. Płodność: pierwsze jagnięta - 1 dziecko, następne - 4-5 dzieci.
Gorkovskaya
Nazwa rasy pochodzi od obszaru, w którym została wyhodowana. Obecnie jest to region Niżny Nowogród. Samice są bezrogie, ale bardzo płodne - na jagnię nie przypada jedno dziecko, zwykle zadowolą właścicieli od razu 4-5 miłymi dziećmi. Dojenie kóz jest bardzo wygodne - wymię jest obszerne i dobrze rozwinięte.
Oprócz mleka jedno zwierzę w sezonie oddaje do 4,5 kg wełny, a cenna skóra wykorzystywana jest nie tylko do szycia futer, ale także w branży pasmanteryjnej: portfele, portmonetki, etui, wykwintne oprawy książek. Dodatkowo skóra tej rasy jest doskonałym surowcem do produkcji wysokiej jakości obuwia skórzanego.
Kamori
Indo-pakistańska rasa mleczna jest rzadka w Rosji. Zwierzęta z długimi uszami i garbatym nosem są hodowane głównie w Indiach i Pakistanie. Są to osoby duże, bezpretensjonalne dla warunków przetrzymywania i niewymagające jedzenia. Samice są w stanie oddać do sześciu litrów mleka dziennie, a ich dojenie to przyjemność, bo kozy mają duże wymiona z dobrze rozwiniętymi sutkami. Przedstawiciele rasy wyróżniają się rzadkim kolorem, który w zasadzie nie jest typowy dla kóz.
Czeski brązowy
Rasa jest doskonale przystosowana do domowych warunków klimatycznych i cieszy się dużą popularnością. Możesz doić kozy prawie przez cały rok. Samice rodowodowe dostarczają dziennie 5-6 litrów pysznego mleka. W każdym baranku są 2-3 dzieci, które szybko przybierają na wadze.
Megrelian
Zwierzęta tej rasy są rogate, mają doskonałą odporność, są podzielone na dwa podgatunki: nizinny i wyżynny. Produkty mleczne mają doskonały smak i znajdują szerokie zastosowanie w produkcji serów, serów feta i ayranu.
Osobniki wyhodowane w Gruzji idealnie nadają się do klimatu kaukaskiego i środkowoazjatyckiego. Kolor kóz jest zróżnicowany: szary, biały, czerwony. Kobiety przynoszą z reguły jedno dziecko, rzadko dwa.
Gatunki mięsa
Hodowla kóz mięsnych to szczególny kierunek, który w naszym kraju jest bardzo słabo rozwinięty. Głównym celem hodowli zwierząt jest uzyskanie dużej ilości mięsa. Mięso kozie od dawna uważane jest za produkt dietetyczny i jest wskazane do stosowania przez osoby z chorobami przewodu pokarmowego. Ponadto mięso kozie ras mięsożernych jest kruche, soczyste, zdrowe i nie ma specyficznego smaku i zapachu.
Możesz odróżnić rasę mięsną kóz od innych na podstawie charakterystycznych cech:
- krótki okres laktacji i niska mleczność - mleko wystarcza tylko na wykarmienie potomstwa;
- wymię jest małe i wysokie;
- ciało zwierząt wygląda jak beczka z zaokrąglonymi bokami, brzuch jest duży;
- waga osobników jest duża, budowa ciała masywna, następuje przyspieszenie tempa wzrostu młodych zwierząt.
Istnieje kilkadziesiąt ras kóz czysto mięsnych.
Boer
Został wyhodowany przez południowoafrykańskich rolników, którzy nazywali się Burami, od których pochodzi nazwa rasy. Zwierzęta są niezwykle piękne, czułe, mają łagodne usposobienie. Osobniki są przeważnie białe, z brązowo-czerwonymi plamami na głowie i szyi. Wszyscy przedstawiciele rasy mają zgrabne rogi i duże wiszące uszy.
Oprócz mięsa produkują również dobrej jakości wełnę i gęstą skórkę. Jagnięcie występuje trzy razy w ciągu dwóch lat. Masa noworodka wynosi cztery kilogramy, a ćwierć kilograma może przybierać na wadze dziennie. Kozy burskie mają doskonałe zdrowie i dobrą odporność.
Kiko
Rasa nowozelandzka dobrze przystosowana do trudnych warunków klimatycznych. Osobniki koloru brązowego, o długich włosach, zwartej budowie, wadze - do 60-70 kg. Kozy są agresywne, mają długą brodę i duże rogi. Samice otaczają swoje potomstwo troską i miłością. W okresie jagnięcia jest co najmniej dwoje dzieci, które rodzą się małe, ale szybko przybierają na wadze.
grecki
Jak sama nazwa wskazuje, żyje na ziemiach greckich. Małe zwierzęta charakteryzują się małą głową z dużymi rogami. Ze względu na nieproporcjonalność ciała i głowy kozy wyglądają niezgrabnie, przypominając boga koziego Pana, który jest patronem pasterzy i zwierząt domowych. Kolor bezpretensjonalnych osób, które świetnie czują się na skalistych zboczach, jest zróżnicowany.
Mięso jest nie tylko bardzo smaczne, ale także przyciąga niezwykłą różową barwą. Okres laktacji jest bardzo krótki, maksymalna mleczność nie przekracza stu litrów. Z mleka wytwarza się głównie grecki ser i masło.
Czarny Anatolian
Takie kozy często można znaleźć na rosyjskich otwartych przestrzeniach. Ich cechy: gruba wełna, doskonała ochrona przed zimnem, „kolczyki”, broda. Osobniki są idealne do hodowli w trudnych warunkach Syberii, mają doskonałą odporność, zła ekologia nie ma na nie najmniejszego wpływu. Przy odpowiedniej pielęgnacji kozy otrzymują wysokiej jakości wełnę i puch. Płodność samic jest niska: zwykle jedno dziecko na jagnię, rzadziej dwa.
Nubijski
Ta rasa to kapryśna koza, która nie toleruje przebywania w pobliżu innych zwierząt . Inną wadą jest to, że zwierzęta są bardzo podatne na ukąszenia owadów wysysających krew . Kolor osobników jest niezwykły - istnieją kombinacje szerokiej gamy odcieni. Jagnięcina - dwa razy w roku po 2-3 dzieci.
Odmiany puchu i wełny
Najważniejszą rzeczą w hodowli kóz piżmowych jest obniżenie jakości. Wiele z nich pochodzi od samców. Wynika to z wielkości zwierząt, ponieważ samce są zawsze większe niż samice.
Rozważ cechy przedstawicieli ras puchowych:
- kozy są duże, z dobrze rozwiniętymi kośćmi;
- mocne kopyta i głęboka klatka piersiowa;
- płaszcz jest w 70% puchowy.
Istnieje kilka znanych ras omszonych.
- Orenburgskaya została wyhodowana przez hodowców krajowych. Puchate włókno jest cienkie, miękkie, elastyczne, aw gotowych produktach również pięknie się puchnie. Na kształtowanie się sierści, jak również na jakość puchu, korzystnie wpływają nagłe zmiany pogody: mróz, wiatr, upał. Rasa uznawana jest za najlepszą ze względu na wysoką jakość puchu pozyskiwanego od jej przedstawicieli. Z reguły kolor zwierząt jest czarny, bez plam w innych odcieniach. Samice wyróżniają się płodnością - w potomstwie zawsze jest kilkoro dzieci.
- Pridonskaya to starożytna rasa, której wełniana osłona jest w 80% puchowa . Kolor kóz jest biały, czarny, szary lub podobny. Osobniki rodowodowe są w stanie wyprodukować do półtora kilograma masy puszystej. Kozy są płodne i dobrze przystosowują się do każdych warunków klimatycznych.
- Rasa Gorno-Ałtaj słynie z pięknego błyszczącego puchu. Zwierzęta hodowane w trudnych warunkach są bardzo odporne, mogą spędzać cały rok na pastwiskach. Liczba młodych potomstwa zależy bezpośrednio od jakości pastwiska i warunków opieki. Oprócz puchu kozy tej rasy dają doskonałe mięso. Uprawianie ich jest bardzo opłacalne: są bezpretensjonalne, szybko przybierają na wadze.
- Czarna rasa puchata ma swoją nazwę od głównego koloru jej przedstawicieli. Kozy hodowane w Uzbekistanie produkują długie, ale matowe i chude. Osobniki są średniej wielkości, mają długie uszy i cienkie, mocne nogi.
Osobno należy zwrócić uwagę na kozę kaszmirską , która daje najbardziej wyjątkowy puch na świecie i jest wysoko ceniona. Kaszmir wszyscy znają - to wskaźnik bogactwa materialnego. Wykonany jest z puszystego włókna kóz kaszmirskich. Duży wpływ na jakość sierści miał pobyt tych niesamowitych zwierząt na wysokości pięciu kilometrów nad poziomem morza. Kolor osobników jest biało-szary, ale ten pierwszy jest ceniony znacznie wyżej.
Długi puch nieważkości jest hipoalergiczny. Wykonuje się z niego nie tylko szaliki i szale, ale także pościel. Osoby są duże - długość ciała sięga półtora metra. Wydajność samic jest niska - jedno koźlę na każdą jagnię. Czasami przedstawiciele tej rasy są hodowani na mięso i mleko, ale wskaźniki są znacznie gorsze niż puchate.
Rasy kóz włochatych są mniej popularne niż rasy puszyste, chociaż produkują wełnę doskonałej jakości. Oczywiście jest grubszy niż puch, ale nadal jest znacznie bardziej miękki niż owca i bardziej nadaje się do produkcji artykułów dziecięcych.
Zastanówmy się nad następującymi rasami kóz włochatych.
Śnieżny
To rzadki gatunek kóz występujący w Ameryce Północnej. Ich szata jest śnieżnobiała jak szczyty górskie pokryte nieskazitelnym śniegiem. Zwierzęta żyją w górach, na znacznych wysokościach nad poziomem morza, dlatego ich sierść ma wyjątkowe właściwości termoizolacyjne.
Osobniki są duże, mają krótkie, ale ostre rogi, zakrzywione plecy i mocne kończyny. Ciąża trwa sześć miesięcy, zwykle jedno dziecko na każdą jagnię. Oczekiwana długość życia waha się od 12 do 20 lat, w zależności od warunków zatrzymania.
Angora
Rasa ta pojawiła się w starożytnej Mezopotamii. Cechą charakterystyczną są niewielkie rozmiary i waga kóz, a także rozstawione rogi. Osoby dobrze przystosowują się do różnych warunków klimatycznych, ale nie do surowych zim. Przeważnie biały kolor zwierząt, ale czasami występuje czarny, szary lub nawet srebrny. Sierść jest błyszcząca i bardzo trwała. Pielęgnacja odbywa się dwa razy w roku, samice nie są zbyt płodne - z reguły jedno dziecko na jagnię.
Angorok jest używany do krzyżowania z innymi gatunkami wełnistymi w celu ulepszenia rasy i adaptacji. Kozy nie są dojone, ale mięso świetnie smakuje.
radziecki
Rasa ta została wyhodowana przez kazachskich hodowców jeszcze w czasach radzieckich. Nadaje się do wypasu na obszarach górskich i półpustynnych. Wełna doskonałej jakości: biała, z szykownym połyskiem, bardzo mocna, zwisająca w luksusowych bujnych chwostach. Zwierzęta są nieco większe niż kozy angorskie, ale też nie różnią się płodnością. Osoby dobrze dostosowują się do warunków zatrzymania, wyróżniają się mobilnością.
Orenburg
Słynie z doskonałej cienkiej sierści, którą wyróżnia jednolity kolor. Osobniki są duże, rogate, doskonale przystosowujące się do różnych warunków klimatycznych i żyzne. Na jakość i grubość włókien wełnianych duży wpływ ma płeć i wiek zwierząt.
Kozy tej rasy uważane są za najbardziej obiecujące i niezastąpione w hodowli w gospodarstwie domowym.
tadżycki
Jest to gatunek radzieckiej rasy kozłów wełnianych przystosowanych do jałowego klimatu. Osoby o średniej wadze są bardzo wydajne: wełna jest półciekła, wysokiej jakości i jest bardzo poszukiwana. Na terenie Tadżykistanu istnieją dwa PGR-y rodowodowe do hodowli tych zwierząt.
Typ mieszany
Ten typ hodowli kóz jest wszechstronny. W tym przypadku zwierzęta są hodowane nie ze względu na jeden konkretny cel, ale w celu uzyskania wszystkich produktów w kompleksie: mleko, mięso, wełna lub puch, skóry. Kozy mieszane doskonale przystosowują się do każdych warunków klimatycznych, ale obszary o dużej wilgotności są dla nich przeciwwskazane.
Shami
Rasa drogich i pięknych kóz damasceńskich. Osobniki wyhodowane na Bliskim Wschodzie należą do orientacji mięsno-mleczarskiej. Ponadto skóra tych zwierząt jest bardzo ceniona.
Szlachetny wygląd, niezwykły wygląd i opanowanie - to cechy charakterystyczne odmiany orientalnej.
Popularność hodowli kóz damasceńskich jest równie duża jak koni arabskich. Są również zachęcani do udziału w wystawach i konkursach. A także używany do krzyżowania z innymi gatunkami w celu ulepszenia rasy.
Bardziej powszechny jest brązowo-czerwony kolor, ale czasami można znaleźć kozy o brązowym lub jasnożółtym odcieniu. Długie uszy i garbus - to znaki, które można dokładnie zidentyfikować za pomocą szwów. Samice są płodne: potomstwo składa się z dwóch do czterech młodych na jedno jagnię. Waga samców przekracza 100 kg, waga dorosłych samic mieści się w przedziale 70-90 kg. W okresie laktacji koza jest w stanie oddać do jednej tony tłustego i zdrowego mleka.
Bital
Osobniki tej rasy pochodzą z regionów indo-pakistańskich, wyróżniają się niepowtarzalnym wyglądem i kolorem - można znaleźć prawie wszystkie odcienie czerwieni. Kozy są w stanie zapewnić swoim rodzinom nabiał, mięso, produkty wełniane, a także skóry. Zwierzęta mogą jeść tylko żywność roślinną lub dostępną w handlu.
Aby zwiększyć wydajność mleka, potrzebujesz wysokiej jakości paszy i odpowiedniej opieki. Kobiety przynoszą 2-3 dzieci rocznie.
mongolski
Jest to mały lokalny gatunek kóz. Są to osobniki uniwersalne - zapewniają właścicielowi wszystkie produkty hodowli kóz o jednakowej wydajności. Niska płodność zwierząt jest z nawiązką rekompensowana przez produkty najwyższej jakości.
Zongveyskaya
Rasa ta jest rdzennym gatunkiem chińskim, zorientowanym na rozmnażanie na znacznych wysokościach, w określonych temperaturach i wilgotności. Pozwoli ci to uzyskać unikalne skórki miesięcznych dzieciaków z lśniącymi białymi włosami. Kolor zwierząt jest przeważnie biały, rogi są niezwykłe, spiralne.
koreański
Lokalne koreańskie kozy na mięso i mleko. Przeważa kolor czarny, czasami można spotkać osobniki szare. Przeciętny miot to 1 dziecko, przerwa między jagnięciami wynosi około dziesięciu miesięcy. Cechy: proste, krótkie uszy, prosty profil głowy, zakrzywione rogi skierowane do tyłu.
Kozy karłowate
Popularność zyskuje hodowla kóz miniaturowych. Te maleńkie stworzenia przyciągają uwagę nie tylko swoim uroczym wyglądem, ale także produktywnością, zaskakującą rozmiarem. Z reguły mini-rasy są zorientowane na produkty mleczne.
Osobniki karłowate przybyły do Rosji pod koniec ubiegłego wieku. Ich ojczyzną jest kontynent afrykański, gdzie w poszukiwaniu pożywienia spokojnie poruszają się nie tylko po ziemi, ale także wspinają się na drzewa.
Główne zalety mini kóz:
- skromne wymiary, pozwalające na przechowywanie ich nawet w mieszkaniu;
- bezpretensjonalność w jedzeniu i opiece;
- dobra mleczność dla wielkości zwierząt: od 1,5 do 2 litrów dziennie;
- mleko nie ma określonego zapachu ani smaku;
- dobroduszny, czuły charakter;
- łatwy do trenowania;
- tania hodowla: wymagana jest minimalna ilość paszy i przestrzeni;
- długość życia do 20 lat.
Jak dotąd na świecie są tylko trzy rasy tych dzieci.
- Kamerun. Ci tubylcy w Afryce dobrze sobie radzą ze wszystkimi trudami związanymi z utrzymaniem, z wyjątkiem wysokiej wilgotności. Ze względu na swoją zwartość żeglarze często zabierali ze sobą kozy na rejsy - wygodnie jest mieć zawsze świeże mleko i mięso. Średnia waga zwierząt nie przekracza trzydziestu kilogramów.
Ciekawe, że prawie w każdym baranku samicy będą dwie malutkie kozy, których masa nie dochodzi nawet do pięciuset gramów. Niemniej jednak od pierwszych dni życia niemowlęta poruszają się samodzielnie.
- Nigeryjczyk. To prawie kopia rasy kameruńskiej, ale zmniejszona. Złośliwe i figlarne osobniki mają smukłe nogi, małe rogi, przyjemne kufy i duże wymiona. Dobrze nadają się do treningu, są przyjazne i czyste.
- Model ogrodowy. Zabawne stworzenia z małym, nieustannie merdającym ogonem i uroczymi małymi rogami wygiętymi do wewnątrz. Grube, krótkie futro z oryginalnymi drobinkami w połączeniu z przyzwyczajeniami sprawia, że wyglądają jak psy.
To najmniejsze osobniki ze wszystkich ras karłów - maksymalna waga ledwie sięga 25 kg.
Jak wybrać?
Wyboru należy dokonywać powoli, w zależności od kierunku, w jakim koza jest potrzebna. Dla zwierząt hodowlanych ważna jest znajomość rodowodu. Selekcja samców odbywa się według takich podstawowych cech, jak liczba potomstwa i wskaźniki jego jakości.
Kryteria wyboru:
- produktywność w wybranym kierunku: ilość mleka, mięsa, wełny i ich wskaźniki jakości;
- płodność samic wybranej rasy: niektóre mają zawsze jedno dziecko, a inne pięć;
- dla ras mlecznych ważne jest duże wymię z wydatnymi, wydatnymi żyłami i dobrze rozwiniętymi strzykami;
- kupując osobę dorosłą, warto znać jej wiek i stan zdrowia.
Istnieją również pewne oznaki kierunku kóz.
- Nabiał - duże zwierzęta z płytką głową. Cechy: duży brzuch i wymię, wydatne wystające sutki.
- Wełniany - duże osobniki, duża powierzchnia ciała pozwala uzyskać więcej wełny. Pokrowiec jest jednolity, tej samej długości, o dużej gęstości.
- Puchaty - właściciele okrągłego wydłużonego ciała z głęboką klatką piersiową. Puszysta warstwa to dobrze rozwinięta „chodząca” kłębek wełny i puchu.
- Mięsisty: duża masa, masywna budowa, przyspieszone tempo wzrostu, krótka sierść, nierozwinięte wymię.
Aby zapoznać się z charakterystyką kóz różnych ras, patrz poniżej.