Piękno, szeroka paleta kolorów i oszałamiający aromat sprawiły, że róża jest najbardziej rozpowszechnionym kwiatem na świecie i legendarnym symbolem miłości i pasji. Od ponad pięciu tysięcy lat ludzkość hoduje tego przedstawiciela rodzaju dzikiej róży. Jedna z najbardziej pachnących odmian, róża damasceńska, jest dziś uprawiana zarówno w prywatnych ogrodach, jak i na skalę przemysłową.
Historia różnorodności
Chiny, Indie, Kreta i starożytny Iran (Persja) od dawna spierają się o prawo do miana ojczyzny królowej kwiatów. Nieprzypadkowo perscy poeci nazywali swoją ojczyznę Gulistanem - krainą róż. Róża damasceńska (Rosa damascena) również wywodzi swoją historię z luksusowych ogrodów Bliskiego Wschodu. Żyzna ziemia w dolinie rzeki Barada stała się miejscem powstania jednego z najbogatszych i najbardziej znanych miast starożytności. Leżące na skrzyżowaniu szlaków handlowych starożytne królestwo Damaszku, zwane poetyckim „pachnącym Edenem”, wyróżniało się łagodnym klimatem i bogactwem zieleni, było prawdziwą oazą na pustyni.
Wizerunek róży damasceńskiej można zobaczyć na zachowanych freskach starożytnych Pompejów, kwiat był bardzo popularny w Cesarstwie Rzymskim. Potem odmiana ta przeszła w zapomnienie, by z nową energią odrodzić się na arabskim wschodzie. Nie bez powodu Arabowie są uważani za pionierów metody pozyskiwania wody różanej przez destylację.
Dzięki różom historia zachowała imię krzyżowca Roberta de Brie: oczarowany pachnącym krzewem adamaszku sprowadził go do Francji w połowie XIII wieku . Odmiana szybko się rozprzestrzeniła i dominowała w ogrodnictwie europejskim aż do XIX wieku, kiedy to została zastąpiona hybrydami chińskich róż herbacianych.
Opis
Klasyfikacja dzieli rodzinę róż na grupy róż nowoczesnych i antycznych. Damaszek należy do klasy starych róż ogrodowych, które wywodzą się z gatunku hybrydowego powstałego w wyniku skrzyżowania róż galijskich i piżmowych (Rosa gallica i Rosa moschata).
Roślina jest wieloletnim krzewem do 1,5 m wysokości z długimi łodygami i dużymi zielonymi liśćmi. Kwiaty frotte, dość duże, o średnicy do 7 cm, mogą mieć różne odcienie - od kremowego do jasnoróżowego. Czasami można znaleźć odmiany białe i bardzo rzadko - czerwone. Ciernie w różnych odmianach są również inne: są czerwonawe, dość efektowne lub przypominają małe włosie. Krzew kwitnie długo, ale najczęściej jednorazowo, w czerwcu-lipcu, choć wyhodowano już gatunki powtarzające się (ponownie kwitnące). Czerwone, gładkie owoce pojawiają się na gałęziach pod koniec sierpnia.
Ta grupa róż łączy w sobie niezwykle silny aromat, dlatego ta odmiana uprawiana jest od czasów starożytnych w celu uzyskania olejku różanego i pachnącej wody.
Odmiany
Obecnie istnieje wiele odmian róż damasceńskich, ale przeanalizujemy tylko najpopularniejsze z nich.
Kazanlik wstał
Odmiana ta została sprowadzona do starożytnego bułgarskiego miasta o tej samej nazwie w XVII wieku przez Turków Osmańskich. Unikalne cechy i oszałamiający zapach róż tureckich znalazły w Bułgarii nowe oblicze. Sprzyjający klimat regionu sprzyjał uprawie cennych gatunków aromatycznych, a dziś Dolina Róż w okolicach Kazanłyka jest znanym miejscem turystycznym, gdzie odbywa się nawet coroczny festiwal. A pachnący kwiat, znany ze swojego piękna i aromatu, stał się narodowym symbolem kraju. Róża kazanlacka uważana jest za jedną z najlepszych na świecie do produkcji olejków eterycznych, a bułgarscy mistrzowie utrzymują w tajemnicy unikalną metodę jej produkcji. Krzew tej róży jest wyprostowany, z silnymi pędami. Kwiaty podwójne są różowe ze złotymi pręcikami. Kwitnie niedługo, raz latem.
Leda
Jest to niski, rozłożysty krzew, osiągający 1,2 m wysokości. Nazwana na cześć bohaterki greckich mitów, odmiana ma charakterystyczne cechy kolorystyczne. Jego matowe liście są dość niezwykłe: ciemnozielone, zaokrąglone, ze srebrzystoszarym spodem. Podczas kwitnienia krzew jest bardzo piękny: ciemnoczerwone pąki stopniowo otwierają się w śnieżnobiałe kwiatostany frotte z wiśniową obwódką na płatkach. Leda jest odporna na deszcz, mróz i choroby.
Bezpretensjonalny w składzie gleby, dobrze rośnie nawet w cieniu.
Ispahan
Bardzo pachnąca odmiana o jasnoróżowych kwiatostanach, której nazwa pochodzi od irańskiego miasta Isfahan. W średniowieczu było to jedno z największych miast na świecie. Odmiana doskonale radzi sobie z chorobami i złymi warunkami pogodowymi. Wysoki krzew z jednym kwitnieniem.
York i Lancaster
Ta niezwykła odmiana swoje pochodzenie i nazwę zawdzięcza słynnej karcie brytyjskiej historii - zakończeniu trwającej ponad 30 lat Wojny Szkarłatnej i Białej Róży. Herb Domu Lancaster został ozdobiony czerwonym kwiatem, a przeciwna dynastia Yorku wybrała kolor biały jako swój znak. Nowy król Henryk VII Tudor uczynił symbol pokoju, który panował po długich krwawych latach pokoju, za pomocą heraldycznego emblematu w postaci podwójnej róży: białego kwiatu nad szkarłatnym. Róża Tudorów do dziś jest jednym z najczęściej używanych znaków: na herbie królewskim, monetach itp. Uważa się, że odmiana została wyhodowana przez belgijskiego hodowcę około 1576 roku.
Na jednym krzaku tego wyjątkowego wielobarwnego gatunku można zobaczyć róże w białych, szkarłatnych odcieniach i luksusowe, barwne kwiatostany. Kwiaty są bujne, podwójne, z dużą liczbą płatków - 27-35 sztuk. Roślina osiąga 150-200 cm wysokości, dobrze znosi mróz, może rosnąć w cieniu, ma średnią odporność na choroby.
Odmiana cieszy się obfitym kwitnieniem i utrzymuje się dość długo.
Subtelności wzrostu
Idealne do uprawy róż damasceńskich na południu Rosji, ale ogrodnicy z regionu środkowego, Syberii i Dalekiego Wschodu z powodzeniem wykorzystują je również na swoich prywatnych działkach i przy projektowaniu parków miejskich jako typu dekoracyjnego. Oczywiście przemysłowa uprawa odmiany do produkcji olejku eterycznego w większości regionów Rosji jest niemożliwa. Sadząc na terytoriach na północ od regionu Woroneża, krzewy różane należy zaopatrzyć w materiał pokrywający na zimę.
Miejsce na różę na miejscu należy wybrać ostrożnie: chroń krzak przed palącym słońcem, ale też nie sadzaj go w kącie, który jest stale w cieniu. Cień wywołuje pojawienie się mączniaka prawdziwego i różnych infekcji grzybiczych, a kwitnienie może być bardzo rzadkie. Wskazane jest zabezpieczenie krzewów przed przeciągami. Sadzenie przeprowadza się zwykle wiosną na płaskim terenie na ogrzanej słońcem glebie żyznej: czarnej lub luźnej glinie.
Na obszarach o łagodnym klimacie i ciepłej jesieni sadzenie jest możliwe pod koniec września.
Jeśli planujesz sadzić kilka roślin, odległość między krzewami powinna wynosić co najmniej 70-80 cm.W przygotowanym zagłębieniu (około 50x50 cm) wlewa się warstwę mieszanki odżywczej: próchnicę, próchnicę, nawozy mineralne. Wszystkie uszkodzone, chore i wysuszone korzenie należy usunąć z sadzonki. Kołnierze korzeni są zakopane 5 cm, otwór do sadzenia jest przykryty ziemią i obficie podlewany. Idealnie, glebę wokół sadzonki należy ściółkować trocinami lub torfem. Ściółka eliminuje potrzebę częstego podlewania.
Podlewanie rośliny reguluje reżim temperaturowy: w upalne dni należy ją zwiększać do 2 razy w tygodniu i stopniowo zmniejszać w miarę zbliżania się jesieni. Przed nadejściem mrozów róże należy obficie podlewać, do 30 litrów na krzew.
Ponadto ciepła woda jest zawsze przygotowana do nawadniania, z zimna mogą rozwinąć się choroby.
Krzew róży wymaga ukształtowania korony. Można to zrobić nawet w pierwszym roku, a następnie regularnie odkażać wczesną wiosną.
Kiedy róże wyblakną, a temperatura w nocy spadnie, należy przykryć ich system korzeniowy na zimę. Najczęściej używa się do tego torfu lub po prostu wylewa się wokół pnia warstwę ziemi o wysokości około 15 cm, którą wiosną usuwa się, gdy prawdopodobieństwo powrotu mrozu już zanikło.
Róża damasceńska to wspaniała stara odmiana, która nie wymaga nadmiernej pielęgnacji, ale przy wystarczającej miłości nada Twojemu ogrodowi nie tylko jasne kwitnienie, ale także oszałamiający aromat.
Aby zapoznać się z historią powstania róży damasceńskiej, obejrzyj poniższy film.